Met hout bouwen aan kansen voor Amsterdammers
Sociaal ondernemen door Pantar en Groene Bouwhekken
Wie door Amsterdam loopt, heeft ze vast wel eens gezien: houten bouwhekken rondom de vele bouwplaatsen in de stad. Ze geven een betere vibe aan een buurt dan de kille, kale metalen exemplaren. De met plantenbakken versierde bouwhekken zijn van het bedrijf Groene Bouwhekken. Veel van die hekken komen uit Pantars houtwerkplaats. Naast dat ze de omgeving mooier maken, creëren ze dus ook banenkansen voor Amsterdammers die moeilijk passend werk kunnen vinden. Matthijs Ariens, medeoprichter en productontwikkelaar bij Groene Bouwhekken en Daan Godschalk, teamleider houtwerkplaats Pantar over deze bijzondere samenwerking.
“Als je uit bent op goedkope productie, dan moet je niet naar een sociaal ontwikkelbedrijf gaan. Je motivatie moet gericht zijn op mensen aan het werk helpen, niemand heeft wat aan social washing.”
Toen Groene Bouwhekken bij Pantar op de lijn kwam, had Daan er meteen een goed gevoel over. “Ik vond de bouwhekken een interessant product. Bij Pantar werken we anders dan een gewoon bedrijf”, legt hij uit. “We trekken het hele productieproces uit elkaar zodat er stapjes ontstaan om het vak te leren. Er moet een leerlijn in zitten. Zo zijn de panelen van de bouwhekken ideaal voor medewerkers die hier net beginnen. Ze hebben dan vaak alle aandacht nodig voor werknemersvaardigheden zoals op tijd komen en samenwerken. Als ze dan een tijdje bezig zijn, zien ze hun buurman een sponning frezen en met machines aan de slag gaan. Iets wat ze misschien ook willen leren. Zo ontstaan kansen om te groeien.”
Impact maken
Duurzame impact maken op mens en milieu; dat is wat Groene Bouwhekken voor ogen had, toen ze jaren geleden begonnen met het verfraaien van bouwplaatsen, vertelt Matthijs. “We wilden wat bijdragen aan de wereld. Impact maken staat hoger op ons lijstje dan winst maken. Dus lieten we de eerste hekken bouwen bij een sociaal ontwikkelbedrijf in Utrecht.” Inmiddels werken ze samen met tientallen sociaal ontwikkelbedrijven door heel Nederland. Waarbij Pantar een groot deel van de productie van bouwhekken verzorgt. “Op ons kantoor werken maar zes personen. Maar als je ziet hoeveel mensen in ons netwerk aan het werk zijn dankzij onze hekken, dat maakt me echt trots.”
Marktconforme kwaliteit
Het in elkaar zetten van een bouwhek leert medewerkers bepaalde vaardigheden. Maar daarnaast moet het productieproces ook rendabel zijn voor de ontwikkelbedrijven zelf. Voor een dubbeltje op de eerste rang zitten door de productie uit te besteden aan ontwikkelbedrijven kan niet meer. Matthijs: “Dan kunnen bedrijven zoals Pantar alleen met heel veel subsidies blijven bestaan. Wij betalen een marktconform tarief, maar daar staat tegenover dat we ook marktconforme kwaliteit verwachten.”
Met die kwaliteit zit het bij Pantars houtwerkplaats wel goed, aldus Daan. “We zitten hier niet te fröbelen. Ik zeg altijd tegen mijn medewerkers dat ze hier geen rommel maar echt mooie producten maken.” Hij wijst naar een stel grote tafelbladen in de houtwerkplaats. “Deze worden op Gispen onderstellen gemonteerd en staan straks in vergaderzalen van de VU. Iedereen heeft hier zijn of haar rugzak, maar ze verdienen allemaal hun eigen salaris door volwaardige producten te maken.”
Communicatie
Matthijs benadrukt dat de samenwerking met een sociaal ontwikkelbedrijf anders werkt dan met een regulier bedrijf. “Daar zou ik de tekeningen neerleggen en verwacht ik dat het op een bepaalde tijd klaar is. Hier bij Pantar denk ik mee over het productieproces en hoe we mensen vaardigheden leren. Bij de start van een nieuw product ben ik dan ook vaak op de werkvloer te vinden.” Hij geniet van de momenten in de houtwerkplaats. “Het herinnert me, tussen al het regelwerk door, aan waar ik het voor doe.”
Daarnaast weten Daan en Matthijs elkaar snel te vinden als er net iets beter kan in het proces, bijvoorbeeld een slotbout op een andere plek waardoor deze makkelijker aangedraaid kan worden. Of een lading bouwhekken waar achteraf een productiefoutje in blijkt te zitten. Matthijs: “Goede communicatie is echt de kern. Omdat ik hier vaak rondloop, begrijp ik waarom dingen soms anders lopen dan gedacht. En andersom vind ik het fijn om te horen als het aan onze kant beter kan. Pantar geeft bijvoorbeeld aan dat ze behoefte hebben aan een betere continuïteit in de aanlevering van materialen, zodat het minder hollen of stilstaan is.”
Keurmerken
Inmiddels hebben Groene Bouwhekken en Pantar een volgende stap gezet om hun samenwerking te verbeteren. Door vier Pantar medewerkers te detacheren bij Groene Bouwhekken is de continuïteit van werk beter geborgd. Hierdoor voldoet Groene Bouwhekken aan het PSO 30+-keurmerk (Prestatieladder Socialer Ondernemen) en hun klanten aan hun SROI-verplichting. Voor Pantar betekent deze detachering dat zij een gegarandeerd werkaanbod hebben in de houtwerkplaats voor vier medewerkers. Al benadrukt Matthijs wel dat een goede samenwerking niet kan bestaan op basis van enkel keurmerken scoren. “Je motivatie moet gericht zijn op mensen aan het werk helpen, niemand heeft wat aan social washing.”
Reguliere baan
Ook al werkt Pantar al jaren samen met Groene Bouwhekken, nog steeds krijgt Daan appjes van medewerkers als ze ‘hun’ bouwhekken hebben gespot in de stad. “Ze zijn hartstikke trots en zijn op deze manier onderdeel van het bouwproces van de grote aannemers.” Maar zouden die grote bouwbedrijven eigenlijk niet beter medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst moeten nemen? Volgens Matthijs hebben deze bedrijven eigenlijk een afstand tot deze doelgroep en niet andersom. “Maar de belangen van grote aannemers liggen toch ergens anders dan bij de begeleiding van medewerkers.” Daan ziet ook dat voor veel van zijn teamleden de sprong naar een bouwbedrijf of timmerman echt te groot is. “En waarom zou die stap nodig zijn als we het inrichten zoals we dat met Groene Bouwhekken doen? Als wij zorgen dat wij relevant werk hierheen halen, dan is het voor medewerkers niet anders dan een reguliere baan.”
